TYMCZASOWE ARESZTOWANIE – kiedy można zastosować areszt?

Tymczasowe aresztowanie to najsurowszy środek zapobiegawczy o charakterze izolacyjnym, przez co jest najbardziej dotkliwy – dowiedz się jak wygląda jego stosowanie. 

Praktyka stosowania tymczasowego aresztowania na przestrzeni ostatnich lat oceniana jest negatywnie – zarzuca się sądownictwu pewnego rodzaju automatyzm w jego stosowaniu, lakoniczne uzasadnienia postanowień o zastosowaniu tego środka, czy marginalizowanie dyrektywy minimalizacji tymczasowego aresztowania. Trudno nie zgodzić się z powyższymi zarzutami – niestety obecnie jest to jeden z najczęściej stosowanych środków zapobiegawczych mimo, iż powinien on mieć zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy pozostałe środki zapobiegawcze o charakterze wolnościowym są niewystarczające. Co więc zrobić, jeśli tymczasowe aresztowanie zostanie zastosowane względem Ciebie bądź Twoich bliskich?

Kiedy może dojść do tymczasowego aresztowania?

Zgodnie z przepisami Kodeku postępowania karnego tymczasowe aresztowanie może nastąpić jedynie na mocy postanowienia sądu i na okres nie dłuższy niż 3 miesiące z możliwością jego przedłużenia na kolejny okres. W postępowaniu przygotowawczym stosuje je Sąd Rejonowy na wniosek Prokuratora prowadzącego dane postępowanie. Aby areszt mógł być zastosowany muszą zostać spełnione odpowiednie przesłanki.

Zgodnie z  art. 258 § 1 KPK areszt tymczasowy (jak i środki zapobiegawcze o charakterze wolnościowym) można zastosować w przypadku:

• uzasadnionej obawy ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
•  uzasadnionej obawy, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień (tzw. matactwo procesowe) albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne;

Ponadto, przesłanką dla zastosowania tymczasowego aresztowania może być także grożąca podejrzanemu/oskarżonemu surowa kara, czyli sytuacja, gdy zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji oskarżonego na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata.

Wiele kontrowersji budzi natomiast stosowanie w praktyce przesłanki w przedmiocie grożącej surowej kary, bowiem w wielu przypadkach przesłanka ta ma charakter jedynie formalny, który nie przystaje do okoliczności danego stanu faktycznego, a przewidywania obrony o niskim wymiarze kary, który zostanie orzeczony względem Klienta wydają się być całkowicie uzasadnione.

Warunkowe tymczasowe aresztowanie

Istnieje także możliwość orzeczenie przez Sąd tzn. warunkowego tymczasowego aresztowania – w praktyce jest to zastosowanie aresztu z zastrzeżeniem,  że środek ten ulegnie zmianie pod warunkiem złożenia, nie później niż w wyznaczonym przez Sąd terminie, określonego poręczenia majątkowego. W momencie złożenia poręczenia majątkowego postanowienie o tymczasowym aresztowaniu traci moc, a tymczasowo aresztowany zostaje natychmiastowo zwolniony z aresztu.

Warto także pamiętać, iż jeśli czas na złożenie poręczenia majątkowego jest dla nas niewystarczający, bowiem nie uda się zgromadzić określonych środków pieniężnych, na uzasadniony wniosek tymczasowo aresztowanego lub jego obrońcy, złożony najpóźniej w ostatnim dniu wyznaczonego terminu, sąd może przedłużyć termin złożenia poręczenia majątkowego.

Jakie są prawa osoby tymczasowo aresztowanej?

— PRAWO DO KONTAKTU Z OBROŃCĄ —

Zgodę na kontakt telefoniczny z obrońcą w formie zarządzenia na etapie postępowania przygotowawczego udziela prokurator, natomiast na etapie postępowania sądowego sąd. Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku bezpośredniego kontaktu obrońcy z tymczasowo aresztowanym w miejscu jego osadzenia.

Aresztowany ma prawo o najmniej raz w tygodniu skorzystać z aparatu telefonicznego znajdującego się na terenie aresztu śledczego.

— PRAWO DO KONTAKTU TELEFONICZNEGO Z INNYMI OSOBAMI —

Prawo do kontaktu telefonicznego z innymi osobami, np. rodziną, jest w praktyce często ograniczane, z uwagi na obawę, iż tymczasowo aresztowany będzie podejmował próby utrudnienia postępowania karnego. Niestety często zdarzają się sytuacje, iż tymczasowo aresztowani kontaktują się z osobami postronnymi, na których to rozmowy nie wydano zgody, wykorzystując przy tym jedynie numer telefonu, którymi posługuje się np. ich najbliższa rodzina. Trudno więc dziwić się ograniczeniom stosowanym przez organy w tym zakresie.

— PRAWO DO WIDZENIA Z TYMCZASOWO ARESZTOWANYM — 

Tymczasowo aresztowany ma prawo do co najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą najbliższą, jednak i na tą czynność należy każdorazowo uzyskać zgodę prokuratora lub sądu. W uzasadnionych przypadkach organy mogą odmówić zgody na widzenie z tymczasowo aresztowanym, jeśli zaistnieją obawy, iż tymczasowo aresztowany będzie podejmował próby utrudnienia postępowania karnego.

Wskazać jednak należy, iż w praktyce organy przychylniej rozpatrują wnioski o udzielenie zgody na widzenie bezpośrednie z aresztowanym, niż na kontakt telefoniczny.

— PRAWO DO ZAWIADOMIENIA O MIEJSCU POBYTU —

Jeśli sąd uwzględni wniosek Prokuratury i zastosowuje areszt, tymczasowo aresztowanemu przysługuje uprawnienie do powiadomienia wskazanej przez niego osoby o swojej sytuacji, w tym także obrońcy, jeśli do tej pory tego nie uczynił.

[PORADNIK]  – co robić krok po kroku, jeśli dojdzie do tymczasowego aresztowania?

1. Jeśli nie skorzystałeś do tej pory z możliwości kontaktu ze swoim adwokatem – uczyń to niezwłocznie. Obrońca opracuje właściwą strategię i skontaktuje się z właściwymi organami.
2. Skorzystaj z prawa do zawiadomienia wskazanej osoby o miejscu swojego pobytu i swojej sytuacji.
3. Skorzystaj z prawa do zażalenia postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania w terminie 7 dni od daty jego ogłoszenia bądź doręczenia.

Pamiętaj!

Czas – to kluczowy czynnik w postępowaniu karnym, zachowaj więc spokój i staraj się działać racjonalnie. Bez wątpienia w tym zakresie największym wsparciem dla Ciebie będzie uzyskanie kompleksowej pomocy prawnej. Jeśli otrzymasz informacje, że bliska Ci osoba została zatrzymana, bądź tymczasowo aresztowana nie czekaj, skontaktuj się z Nami.

#tymczasowe aresztowanie #prawo karne  #adwokat  #pomoc prawna #kancelariasg #katowice